Atilla ÖZKIRIMLI Biyografisi

Atilla Özkırımlı kimdir?

 

 

9 Mayıs 1942’de Konya’da doğdu, Ortaöğrenimini 1960’ta Maraş’ta tamamladıktan sonra girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü 1968’de bitirdi. 1968-1969 yıllarında Altın Kitaplar Yayınevi’nde ve Meydan Laro-usse Ansiklopedisi’nde çalıştı. 1969-1972 arasında Ankara Hacettepe Üniversitesi Temel Bilgiler Yüksek Okulu Türkçe Bölümü’nde okutmanlık etti. Bir süre Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü’nde (bugün Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi) ve İstanbul Devlet Konservatuvarı’nda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1984’te Günümüzde Kitaplar dergisinin genel yayın danışmanlığını üstlendi.

Edebiyata şiirle başladı. Daha sonra deneme ve öyküler yazdı. İlk çalışmaları 1963-1964 yıllarında Su ve yönetimine katıldığı Düzlem dergilerinde yayımlandı. Bir süre edebiyat yaşamından ayrı kaldı. 1967’den sonra Papürüs dergisinde yayımlamaya başladığı inceleme ve eleştiri yazılarıyla dikkati çekti. Çeşitli dergi ve gazetelerde yazılarını sürdürdü. Mercimek Ahmed’in Kâbusnâme’smi günümüz diliyle baskıya hazırladı. Ayrıca Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ve Sabahattin Ali’nin bütün yapıtlarının toplu basımlarını düzenledi. Türk edebiyatını, destanlar döneminden bugüne, yazarları, yapıtları, terim ve kavramlarıyla tanıtan 4 ciltlik Türk Edebiyatı Ansiklopedisini yayımladı.

Kitap değerlendirme yazılarındaki irdeleyici, çözümleyici, nesnel tutumu ile tanınmıştır. Edebiyatın güncel sorunlarıyla ilgili deneme ve eleştiri yazılarında, toplumsal gerçekçi sanatın ilkelerini savunmuştur. Türk edebiyat tarihinin kaynaklarına, edebiyatın toplumsal yapı ile olan bağlarına yönelik inceleme ve araştırmalar yapmıştır. 22 Ocak 2005'te vefat etti.

ESERLERİ

ARAŞTIRMA-İNCELEME: Kabusname (önsöz ve notlarla, Mercimek Ahmet’ten, 1973), Nedim (1974), Ahmet Haşim (1974), Tevk Fikret (1978), Sabahattin Ali (Filiz Ali Laslo ile, 1979, gen. yeni bas., 1986), Edebiyat İncelemeleri: Yazılar I (1983), AlevilikBektaşilik Edebiyatı (1985), Yazarları da Vururlar (Celal Üster ile, 1987), İlkokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (1989), Ortaokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (Selahattin Kaya ile, 1989), Tarihe Not Düşmek (1989), Toplumsal Bir Başkaldırının İdeolojisi: Alevilik-Bektaşilik (1990), Çağdaş Türk Edebiyatı (1991), Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü (1991), Türk Dili (T. Baraz, N. Karasar ile, 1992), Ömer Seyfettin – Seçilmiş Hikâyeler (İnceleme-derleme, 1992), Romanların Dünyasında (1994), Türk Dili Dil ve Anlatım (1994), Tarih İçinde Türk Edebiyatı (1995), Türk Edebiyatı Tarihi (2 cilt, 2004).

ANSİKLOPEDİ: Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (5 cilt: 1982, eklerle 4. bas., 1987).

DENEME: Hayatımıza Sevgisizliğe ve Yalnızlığa Dairdir (1991), Sevgim Acıyor (1995).

ELEŞTİRİ: Öykülerle Romanlarda Yaşamak (1995). BİYOGRAFİ: O Güzel İnsanlar: Edebiyatımızdan Portreler (1998).

SÖZLÜK: İlkokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (1989), Ortaokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (Selahattin Kaya ile, 1989), Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü (1991).

DERLEME: En Güzel Türk Hikâyeleri (3 cilt, 1999).

YAYIMA HAZIRLAMA: Mustafa Kemal Atatürk / Söylev (Yalınlaştırılmış özet metin, 1991), Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 1969), İslâm ve Çalışma Miti (ed., Fred Halliday’den çeviri, çev., Umut Özkırımlı).