Artvin'in kurtuluşunun 104. yıldönümü

Bugün Artvin'in düşman işgalinden kurtuluşunun 104. yıldönümü.

Önce Artvin'i kurtuluşa götüren süreci anımsayalım:

Artvin’in Kurtuluşu Artvin 45 yıldan beri esaret altındadır. Gürcistan sefiri Siman MİDİVANI 17 Ocak 1921’de Ankara’ya gelerek itimatnamesini M. Kemal’e iletir. M. Kemal Gürcü sefaretinden derhal işgal ettikleri toprakları boşaltmalarını ister. Sefir geçen günler boyunca TBBM Hükümetini oyalamayı sürdürünce Hariciye Nazırı (30) Bekir Sami Bey Gürcistan’a sert bir nota verdi. 23 Şubat 1921’de TBMM ve Gürcü hükümetleri arasında Batum anlaşması imzalandı. Bu tarihten itibaren Artvin-Ardanuç-Borçka ve Şavşat’tan Gürcü kuvvetleri çekildi. 45 yıllık esaret sona erdi. Diğer yandan Trabzon’dan Artvin’e kuvvetleri ile hareket eden Miralay Şükrü Bey Oruçlu köyünden Kamil Beyi Kaymakam vekili tayin ederek kendisi Batum’a geçti. 7 Mart 1921’den itibaren Artvin’de Türk bayrağı dalgalanmaya başladı. Rusya, Çarlık yönetiminin yıkılması üzerine Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilince yeni Sovyet hükümeti ile 18 Aralık 1917’de Erzincan Ateşkes Antlaşması imzalandı. Buna göre Ruslar Artvin’i boşalttılar. Daha sonra savaşın sona ermesiyle imzalanan 3 Mart 1918 tarihli Brest-Litovsk Antlaşması da Sovyetler Birliği ile Türkiye arasındaki sınırın 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı öncesindeki şekline getirilmesini kabul ettiğinden, Osmanlı birlikleri 1918 Martında tekrar Artvin’e girdiler. Ancak Artvin, bu defa da Türklerin elinde uzun süre kalamadı. Çünkü Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda yenik sayılmış ve 30 Ekim 1918’de Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda imzalanan Mondros Mütarekesi’ne göre Osmanlı ordusunun 1914 yılından önceki sınırların gerisine çekilmesi kararlaştırılmıştı. Bu sebeple Artvin tekrar boşaltıldı. İngilizler antlaşma gereğince 17 Aralık 1918’de Artvin, Şavşat ve Hopa’yı işgal ettiler. Artvin ve çevresinde beş ay kadar kalan İngilizler buradan çekilirken şehri Gürcistan’a bıraktılar. Artvin yöresindeki bu Gürcü işgali ise 1921 başlarına kadar sürdü. Artvin ve çevresinin kesin kurtuluşu Kâzım Karabekir Paşa idaresindeki 15. Kolordu’nun 30 Ekim 1920’de Kars’ı kurtarmasından sonra gerçekleşti. Bu zaferden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Gürcistan’a bir ultimatom vererek Ardahan, Artvin ve Batum’un teslimini istedi. Gürcistan yeni Türk hükümetinin bu isteğini kabul ederek kuvvetlerini 23 Şubat 1921 sabahından itibaren Ardahan, Artvin ve Batum’dan çekmeye başladı. Bu tarihten birkaç gün sonra Türk kuvvetleri Ardahan’dan başlamak üzere adı geçen şehirlere girmeye başladılar. 27 Şubat 1921’de Ardahan ve Şavşat Gürcü işgalinden kurtuldu. Artvin’in kurtuluşu ise 7 Mart 1921’de gerçekleşti. Böylece 1878-1921 yılları arasında 43 yıl süreyle Rus işgali altında kalan Artvin ve çevresi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ilk askerî ve diplomatik başarısı sonucunda kesin olarak Türkiye topraklarına katılmış oldu.

Artvin ve çevresi 1921 yılında Rus işgalinden kurtulup anavatana kavuşunca önce Ardahan Sancağı’na bağlandı. Ancak aynı yıl içerisinde, 7 Temmuz 1921 tarih ve 133 numaralı kanunla Artvin Sancağı kurulunca, Artvin bu yeni sancağın merkezi oldu. 1924 yılında sancaklar vilâyet haline dönüştürülünce Artvin de vilâyet oldu. Ancak Artvin vilâyeti 1 Haziran 1933’te lağvedildi ve burası bir kaza merkezi olarak merkezi Rize olan Çoruh vilâyetine bağlandı. Bu durum 3 yıl kadar sürdü. Artvin 4 Ocak 1936 tarihinde yeni kurulan Çoruh vilâyetinin merkezi oldu. 1956 yılında ise Çoruh adı kaldırıldı ve ilin adı Artvin haline getirildi.

ARTVİN'İN KURTULUŞUNUN 104. YILINI COŞKUYLA KUTLADI

Artvin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 104. yılı, büyük bir coşku ve gururla kutlandı. Kurtuluş günü etkinlikleri, Atatepe’de yapılan 7 pare top atışıyla başladı. Milis kuvvetleri ve çetelerin mahalle aralarında gerçekleştirdiği tüfek atışlarıyla devam eden programda, temsili olarak Hatane Kavşağında toplanan milis kuvvetleri, Artvin Valiliği önüne yürüyüş gerçekleştirdi.

Kutlama programı, Valilik, Garnizon Komutanlığı ve Belediye tarafından Atatürk Anıtı’na çelenk sunulmasıyla devam etti. Ardından, Artvin’in 7 Mart 1921’de düşman işgalinden kurtuluşunu canlandıran temsili gösteri gerçekleştirildi. Program kapsamında Vali Dr. Turan Ergün’e Türk Bayrağı, İl Garnizon Komutanı Piyade Albay Muhammet Kelami Kablay’a kurtarılmış vatan toprağı, Artvin Belediye Başkanı Bilgehan Erdem’e ise sembolik kentin anahtarı takdim edildi.

Öğrencilerin şiirler okuduğu törende, Artvin Halk Eğitim Merkezi öğrencileri de halk oyunları gösterisi sundu. Büyük ilgi gören kutlamalar, geçiş merasimiyle sona erdi.

Belediye Başkanı Bilgehan Erdem, kutlama programında yaptığı konuşmada Artvin’in kurtuluş mücadelesine değinerek şunları söyledi:

"Güzel memleketimiz Artvin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 104. yılını sizlerle birlikte kutlamanın kıvancını yaşıyoruz. Artvin halkı, Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Kurtuluş Savaşı’na kadar her dönemde vatanı için büyük fedakârlıklar göstermiştir. 7 Mart 1921’de kazanılan bu zafer, milletimizin kararlılığının ve vatan sevgisinin en güzel örneklerinden biridir. Bugün burada, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere, vatanımız uğruna canlarını feda eden aziz şehitlerimizi rahmetle anıyor, gazilerimize minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz. Bizlere düşen en büyük görev, onların bıraktığı bu mirasa sahip çıkmak ve Artvin’i her alanda daha ileriye taşımaktır. Bu vesileyle, Artvin’imizin kurtuluş gününü en içten duygularımla kutluyor, hepinize birlik ve beraberlik içinde esenlikler diliyorum. Kurtuluş Bayramımız kutlu olsun!"

ARTVİN’İN DÜŞMAN İŞGALİNDEN KURTULUŞ GÜNÜ MESAJLARI...

Artvin Valisi TURHAN ERGÜN'ün, Artvin’in Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 104. Yıl Dönümünü Tebrik Mesajı

Serhat şehrimiz Artvin’in düşman işgalinden kurtuluşunun 104. yılını büyük bir gurur ve coşkuyla kutluyoruz.

Ülkemizin nadide köşelerinden, kahraman şehrimiz Artvin’in kurtuluşu Milli Mücadele döneminde filizlenen direniş ruhunun, yakılan bağımsızlık ateşinin ve milletimizin sarsılmaz iradesinin en güçlü nişanelerinden biridir.

Bugün, tarih boyunca hürriyet ve istiklalini her şeyin üstünde tutan aziz bir milletin, tüm yokluk ve imkansızlıklara rağmen söz konusu vatan olduğunda “Ölürsek şehit, kalırsak gazi oluruz.” düsturuyla gencinden yaşlısına yekvücut olarak yürüttüğü mücadelenin zaferle neticelendiği gündür.

Bu toprakların yiğit insanları 7 Mart 1921’de sergilediği vatan, millet, bayrak sevdası ve bağımsızlık ruhuyla sadece mukaddes vatan topraklarından düşmanın kirli izlerini silmekle kalmamış, tüm mazlum milletlerin dirilişine ve direnişine de ilham kaynağı olan kutlu bir destan yazmıştır.

Geçmişin zaferi, geleceğin ışığı olan 7 Mart ruhu bugün hala dimdik ayaktadır. Şanlı mazimizden aldığımız güçle şehrimizin ve ülkemizin kalkınması için hep birlikte yorulmadan çalışmaya ve 104 yıldır yüreğimizde taşıdığımız bu destansı mücadeleyi yaşatmaya devam edeceğiz.

Bu duygu ve düşüncelerle; yeşilin başkenti Artvin’imizin düşman işgalinden kurtuluşunun 104. Yıl dönümünü kutluyor, başta Cumhuriyetimizin Banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere kurtuluş mücadelemizin kahramanlarını ve geçmişten günümüze vatanı için canını feda eden bütün şehitlerimizi rahmet, gazilerimizi minnet ve şükranla yad ediyorum.

Dr. Turan Ergün

Artvin Valisi

BAYRAKTUTAN KURTULUŞ GÜNÜ MESAJI YAYINLADI

CHP Artvin Milletvekili, TBMM İdare Amiri Uğur Bayraktutan Artvin'in kurtuluş günü dolayısıyla bir mesaj yayınladı.

Hayati Akbaş

ANKARA-CHP Artvin Milletvekili, TBMM İdare Amiri Uğur Bayraktutan Artvin'in Kurtuluş günü dolayısıyla mesaj yayınladı.

Bayraktutan mesajında şu ifadelere yer verdi “Cumhuriyet Kenti Artvin’imizin düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yılını kutlamanın coşkusu ve gururu içerisindeyiz. 7 Mart 1921’de bir işgal sonlanmış, bu ülkenin kuzey doğusunun kurtuluşu müjdelenmiştir. Artvin işgal altında olan ülkemizde yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, sahip olduğu manevi gücü ve bağımsızlık inancıyla büyük bir kahramanlık örneği sergileyerek, düşmanı kovmuş ve özgürlüğüne kavuşmuştur.

Vatanına ve bayrağına bağlılığı, Mustafa Kemal Atatürk’e olan sevgisi ile tanınan Artvin, ülkemizin medeniyet meşalesidir. Ülkemizin, coğrafyamızın en önemli kentlerinden bir tanesi olan Artvin’imizin anavatana katılmış olması, esaretin büyük kahramanlıklarla son bularak kurtuluşun gerçekleşmiş olması Artvinlilerin en büyük gururudur. Milli birlik ve beraberliğin öneminin daha çok kavrandığı şu günlerde, böyle anlamlı bir günün coşku ile Artvin’imizde ve tüm yurtta kutlanması, ulusal hafızamızı tazeleyecek; milletimizin ihtiyacı olan birlik ve beraberlik duygularını güçlendirecektir.

            Bu güzel topraklarda bağımsız yaşamamızı sağlayan Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları başta olmak üzere tüm şehitlerimizi, halk kahramanlarımızı ve gazilerimizi saygı, minnet ve şükranla anıyor, emanetleri olan bu kutsal toprakların her zaman koruyucusu ve savunucusu olacağımızı bir kez daha belirtmek istiyorum.

            Biliyorum ki 7 Mart tarihi sadece Artvin’de ve ilçelerinde değil; ülkemizin ve dünyanın saymakla bitiremeyeceğimiz birçok noktasında Artvinlilerin sevincine, heyecanına şahitlik edecektir. Bu düşüncelerle ülkemizdeki her karanlığa kuzeydoğudan yükselen güneş Cumhuriyet Kenti Artvin’imizde yaşayan ve kalpleri Artvin için atan tüm Artvin sevdalılarının Kurtuluş gününü yürekten kutluyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum”.

Haberin ayrıntıları geliyor...